Column van Margreet de Vries, directeur-bestuurder Onderwijsontwikkeling Nederland
Onderstaande column verscheen op 13 februari 2023 ook in ingekorte versie in NRC
Het onderwijs gaat naar de haaien schreef Japke-d. Bouma vorige week in NRC. Wat volgde is het zoveelste ronkende stuk waarmee weer een bepaalde partij binnen het onderwijs flink in de hoek wordt gezet. Zo. Bam. Lekker retweeten of delen op LinkedIn. Hoppa! Dat voelt goed. Toch? Weg met alle bestuurders, ontsla de onderwijsadviseurs, maak de leraar weer de baas in de klas!
We horen het de laatste tijd zoveel. Maar of we met al dat schoppen en slaan al een deuk in een pakje boter hebben geslagen?
Het debat over ons onderwijs dat naar de haaien gaat komt niet verder dan het vingerwijzen naar bepaalde groepen binnen het nogal drukke onderwijsecosysteem. Als je niet in de boksring staat, doe je niet mee. Als je de dialoog wilt starten, komt er wel iemand met een opgeheven vingertje naar je toe, die je niet mis te verstaan te kennen geeft dat hij niet gediend is van een ander geluid. Als je spartelend op de grond ligt, na een flinke rechtse vol op je neus, kijkt er altijd wel iemand genoegzaam op je neer. Yes! Gewonnen! Niemand die die boksring uit durft te stappen. Slechts weinigen durven een andere toon aan te slaan. Waarom? Uit angst een plek aan tafel te verliezen?
Polarisatie heeft zich inmiddels ook diepgeworteld in het nationale onderwijsdebat. In de boksring is het druk met politici, columnisten, leraren, (vakbonds-)bestuurders, schoolleiders, ouders. Ook wij worden er regelmatig in getrokken. Allemaal stuk voor stuk mensen die natuurlijk ook weten dat we daarmee niet tot werkelijke werkbare oplossingen komen. Als we in het onderwijs conflicten tussen leerlingen op dezelfde wijze zouden aanpakken, zoals wij meningsverschillen tussen verschillende groepen in het onderwijs tegemoet treden, wat zou dat dan betekenen voor de veilige schoolcultuur? Ik zie het al voor me: Jij mag niet meedoen, want ik doe het liever zelf. Jij mag niet meedoen, dan wordt het echt te druk aan tafel. Zoek het zelf maar uit, voor mij besta je niet. Fijne school zou dat zijn.
Zullen we het eens anders gaan doen? Is het echt waar dat iedere onderwijsadviseur er een teveel is? Is het echt waar dat er geen enkele onderwijsbestuurder te vinden is die met hart voor het onderwijs iedere dag knetterhard werkt om het onderwijs beter te maken? Volgens mij weten we beter. Volgens mij weet iedereen beter.
Wij roepen daarom op tot een nationale onderwijsdialoog.
Mag iedereen meepraten? Ja! We hebben een paar eenvoudige spelregels. Het kind staat centraal. En het is niet vrijblijvend. Schuif je aan, dan doe je mee. Het gaat niet om, ‘welk deel van de koek is voor mij’, maar om ‘hoe maken we de koek voor alle kinderen in Nederland samen groter?’ Laat daarom je rugzak met meningen en oordelen over de ander thuis. Wat je wel meeneemt is een goed onderbouwd verhaal, waar jouw organisatie (of de mensen die jij vertegenwoordigt) op aangesproken wil en kan worden én een open en eerlijk verhaal waar binnen jouw beroepsgroep nog werk aan de winkel is en waar je ‘de ander’ bij nodig hebt. Dat is alles.
Wie doet er mee? #nationaleonderwijsdialoog
