De Onderwijsraad adviseert werkdruk te verlagen door focus en effectief gebruik te maken van de expertise van ondersteunende professionals, waaronder onderwijsspecialisten. Ook adviseert de Raad samen in beeld brengen wat nodig is voor goed onderwijs.
Oorzaak werkdruk: meer en zwaardere verantwoordelijkheden
‘Breng meer focus aan in de werkzaamheden van leraren én investeer in meer handen in en om de klas’. Dat adviseert de Onderwijsraad gisteren in zijn advies “Tijd voor focus.” De raad constateert dat in de afgelopen decennia leraren en scholen steeds meer verantwoordelijkheden hebben gekregen. Van het basisonderwijs wordt veel meer verwacht dan de overdracht van de kernvakken. Kerndoelen zijn in inhoud omvangrijker geworden, scholen hebben pedagogische opdrachten en bieden extra ondersteuning bij onderwijsachterstanden en voor leerlingen met een beperking. Daardoor komen leraren basisonderwijs niet meer toe aan de kern van hun vak: het geven en ontwikkelen van onderwijs. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van het onderwijs. De Onderwijsraad heeft dit advies uitgebracht op verzoek van de Tweede Kamer.
Meer focus op geven en ontwikkelen van onderwijs
Volgens de raad kan de werkdruk deels worden verlaagd door meer focus aan te brengen in het werk van leraren, zodat zij zich kunnen richten op de kern van hun vak: het geven en ontwikkelen van onderwijs. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van leraren, schoolleiders en schoolbestuurders om prioriteit te stellen en de werkdruk te beheersen.
Verder adviseert de raad het idee los te laten dat één leraar alle activiteiten voor een groep moet verzorgen. Voor de verlaging van de werkdruk is juist ook een rol weggelegd voor ‘ondersteunende professionals’, zoals onderwijsassistenten, vakleerkrachten en andere specialisten. Daarnaast moet het gemiddelde aantal lesuren van leraren omlaag. De vrijgekomen tijd kunnen leraren beter besteden aan het ontwikkelen van onderwijs. Dit betekent dat er per saldo meer mensen nodig zijn in en om de klas. In de eerste plaats om de lessen te helpen verzorgen, maar ook om andere taken van leraren over te nemen. Om dit te kunnen bekostigen adviseert de rijksbekostiging structureel te verhogen, zodat scholen meer mensen kunnen aantrekken.
Leraren ontlasten in de klas en werkdruk verlagen door gebruik te maken van specialistische kennis
De raad adviseert scholen meer gebruik te maken van specialistische en facilitaire ondersteuners. Volgens de raad geven specialistische ondersteuners niet zelfstandig les aan een groep, maar zijn ze wel gekwalificeerd om het onderwijsleerproces op specifieke punten te ondersteunen.
Hier ligt een mooie taak voor de orthopedagogen, taal-en rekenexperts, organisatiedeskundigen en andere onderwijsexperts in onze branche. Wij zien in onze praktijk dat we kunnen helpen in het verminderen van de werkdruk, door leraren te ontlasten in de klas. Niet door grootse systeemwijzingen, maar door middel van maatoplossingen passend bij de dagelijkse praktijk van de school. We bieden dagelijks hulp in en om de klas, beschikken over specialistische kennis, waarmee wij maatwerk kunnen bieden passend bij de dagelijkse praktijk van de school.
Natuurlijk zijn er oplossingen nodig die ook op de langere termijn zorgen dat we het lerarentekort en de werkdruk de kwaliteit van ons onderwijs niet langer negatief kunnen beïnvloeden. Toch willen we ook een poging doen om de urgente druk die het onderwijs nu voelt op korte termijn te verlichten.
Wij willen dan ook meteen een bijdrage leveren aan het verlagen van de werkdruk van leraren via ons fijnmazig landelijk netwerk van onderwijsadviesbureaus dat klaar staat om in te springen op leerling-, professional- en schoolniveau.
