In de dagen voorafgaand aan de plenaire behandeling van het wetsvoorstel Onderwijsondersteuning Zieke Leerlingen (OZL) op 3 december, brachten Tweede Kamerleden Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA) en Ilana Rooderkerk (D66) afzonderlijke werkbezoeken aan de regionale OZL-voorzieningen. Beide bezoeken stonden in het teken van de dagelijkse praktijk van OZL én de brede zorgen over het wetsvoorstel.
Praktijk van OZL: nabijheid, maatwerk en blijvende verbinding
Werkbezoek Lisa Westerveld – Den Haag
Op woensdag 26 november bezocht Lisa Westerveld de regionale OZL-voorziening bij de Bazalt Groep in Den Haag. Zij sprak daar met OZL-consulenten, een zorgcoördinator, een ouder en een leerling die op dit moment ondersteuning ontvangt. Zij deelden elk hun eigen persoonlijke ervaringen. Het gesprek liet zien hoe nauw consulenten samenwerken met scholen, hoe snel zij kunnen aansluiten zodra een leerling ziek wordt, en hoe belangrijk de persoonlijke relatie is tussen consulent, leerling en school.
Werkbezoek Ilana Rooderkerk – Nieuw-Vennep
Vandaag was Ilana Rooderkerk op werkbezoek op het Herbert Vissers College in Nieuw-Vennep, waar zij sprak met de coördinator passend onderwijs, de betrokken consulent OZL van 1801, een ouder en een leerling die gebruikmaakt van OZL-ondersteuning.
De leerling deelde zijn ervaringen en benadrukte hoe belangrijk de ondersteuning van de consulent is geweest om onderwijs te kunnen blijven volgen en verbonden te blijven met de school. Ook hier waren de inzet van de consulent, de directe lijnen met de school en de samenwerking binnen het regionale netwerk van belang voor het bieden van de juiste ondersteuning.
Gesprek over het wetsvoorstel: gedeelde zorgen en risico’s
Tijdens beide werkbezoeken kwamen dezelfde zorgen naar voren over het huidige wetsvoorstel. Onderwijsontwikkeling Nederland lichtte drie hoofdpunten toe:
- Het perspectief van de leerling ontbreekt
In het wetsvoorstel worden scholen en leerlingen nauwelijks genoemd. De gevolgen voor zieke leerlingen, de doelgroep waarvoor deze voorziening bestaat, zijn niet onderzocht. Er is geen analyse van wat centralisatie betekent voor kwaliteit, nabijheid en toegankelijkheid. De vraag “hoe wordt de zieke leerling hiermee geholpen?” moet centraal staan, maar ontbreekt volledig.
- Verlies van regionale inbedding
Hoewel de nota van wijziging verwijst naar een ‘regionale ondersteuningsstructuur’, ontbreekt elke borging van hoe die eruit moet zien en hoe bestaande regionale netwerken behouden blijven. De regio-indeling wordt niet wettelijk vastgelegd en kan door de landelijke stichting worden gewijzigd zonder parlementaire controle. Daarmee kunnen zorgvuldig opgebouwde samenwerkingen verdwijnen.
Bovendien gaat de nota uit van geografische regio’s, terwijl de kracht van OZL juist zit in kwalitatieve regionale inbedding: consulenten die werken binnen schoolbegeleidingsdiensten, duurzame relaties hebben met scholen, de regionale zorgstructuur kennen en direct kunnen schakelen. Zonder dat kwalitatieve fundament verliest de voorziening haar effectiviteit.
- Onzekerheid en risico’s voor continuïteit
Een deel van de consulenten zal overgaan in de nieuwe stichting, voor een ander deel geldt dit niet. Dat zorgt voor reële risico’s op personeelstekorten, waardoor zieke leerlingen tijdelijk onvoldoende ondersteuning kunnen krijgen. Dat betekent mogelijk direct verlies van expertise en capaciteit, terwijl de nieuwe stichting óók ondersteuning voor mbo-studenten moet gaan leveren.
Tot slot
De werkbezoeken van Westerveld en Rooderkerk lieten opnieuw zien hoe waardevol de ondersteuning aan zieke leerlingen is. Wij hopen dat de Tweede Kamer deze zorgpunten zorgvuldig zal meewegen in de behandeling van het wetsvoorstel. Daarbij zal steeds één vraag voorop moeten staan: Hoe wordt de zieke leerling hiermee geholpen?
