De jeugdzorg staat de komende jaren voor belangrijke veranderingen. Het kabinet wil bereiken dat kinderen en jongeren alleen zorg krijgen als dat echt nodig is, en dan zo licht mogelijk, zo zwaar als nodig en van goede kwaliteit. Waar het kan, worden oplossingen juist buiten de jeugdzorg gezocht, bijvoorbeeld in de sociale basis of via school en lokale ondersteuning.
In 2026 wordt het wetsvoorstel Reikwijdte jeugdzorg in de Kamer verwacht die deze beweging moeten ondersteunen. Het wetsvoorstel legt vast hoe we naar hulpvragen kijken en hoe we passende zorg organiseren.
Daarnaast verwacht het kabinet dat in 2026 het wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg in werking treedt. Dit voorstel zorgt er o.a. voor dat in elke regio een sterk regionaal expertteam aanwezig is. Daarnaast zijn er acht bovenregionale expertisenetwerken (BEN’s), die met hun kennis en ervaring helpen bij complexe casussen en nieuw zorgaanbod ontwikkelen. Voor deze netwerken is structureel € 26 miljoen beschikbaar.
Daarnaast heeft het kabinet afspraken gemaakt met gemeenten over compensatie van tekorten. Voor 2023 en 2024 stelt het kabinet in totaal € 728 miljoen beschikbaar om de omslag in de jeugdzorg te ondersteunen. Gemeenten kunnen dit gebruiken om de sociale basis te versterken, lokale teams uit te bouwen en de kind- en gezinsbescherming te verbeteren.
De Hervormingsagenda Jeugd legt de nadruk op vijf punten:
- betere samenwerking in het sociaal domein om problemen vroegtijdig aan te pakken en instroom in de jeugdzorg te voorkomen;
- passende jeugdzorg als het nodig is, met oog voor oplossingen buiten de zorg en ondersteuning via stevige lokale teams;
- verbetering van de kwaliteit van de geboden hulp, met meer aanbod dicht bij huis en betere samenwerking tussen partijen;
- een betere balans tussen vraag en aanbod: minder overaanbod in lichte zorg, en meer capaciteit voor complexe zorgvragen;
- en strakkere sturing en monitoring van de voortgang.
De voortgang wordt regelmatig gemeten en gedeeld in periodieke rapportages. Zo kan tijdig worden bijgestuurd. De eindmeting staat gepland voor 2030.
Via de VWS-begroting komt daarbovenop € 68 miljoen beschikbaar voor specifieke maatregelen, zoals Kwaliteit en Blijvend Leren (€ 12 miljoen) en standaardisatie (€ 2 miljoen). Voor de overkoepelende uitvoering is daarnaast jaarlijks € 9 miljoen gereserveerd.
